Crkva posvećena Svetom apostolu i evanđelisti Marku u starom delu Užica, koja sutra obeležava i hramovnu slavu, ove godine obeleževa i tri veka postojanja.
Veruje se da je amvon u sredini crkve, jedino što je ostalo od hrama podignutog 1721. uz dozvolu šejka Muhameda Užičanina.
Hroničar Miladin Radović, autor Samoukog rukopisa piše – Taj je šeik odobrio Srbima da načine sebi malo crkve đe će se bogu moliti….
Paljena i rušena, u sadašnjem obličju Crkva je podignuta, na temeljima stare, vek kasnije, 1828. za vreme kneza Miloša Obrenovića, a prepoznatljiv zvonik, dar užičkog sajdžije Riste Tešića, 6 decenija kasnije.
“Ako crkva nije mogla biti velika u vreme kada je podignuta, morate imati u vidu da je to vreme osmanske vladavine, onda je taj toranj, taj veliki zvonik, koji podseća više na istočnjačke pagode, on mogao da se vidi sa svih strana, pa i sa onih mesta sa kojih ne bi to mogli očekivati”, kaže Dragiša Milosavljević, istoričar umetnosti.
Hram je zapravo čudesno svedočanstvo napora hrišćana da se sačuva pravoslavni duh u vremenu osmanskog Užica, dodaje Milosavljević, uz dragocenu riznicu koju čuva.
“Sva ova tri veka pamti nevolje, ali čuva i baštini divne predmete koji su rad užičkih kujundžija, tu su divni filigranski krstovi, srebrni, onda zlatovez verovatno naših žena pobožnih i čestitih, ikone koje su sa raznih strana donošene, posebno bih naglasio ikonu Hrista Pantokratora”, navodi Milić Dragović, protojerej-stavrofor, starešina crkve.
Plaštenica koju je izdao episkop raški Gligorije početkom 18.veka, materijalni je dokaz postojanja bogomolje od 1721.godine u kojoj su od 2006.godine, kada je temeljno i potpuno obnovljena, svakodnevna služenja, a sutra, povodom crkvene slave i 3 veka postojanja, svetu arhijerejsku liturgiju služiće episkop žički Justin uz sasluženje sveštenstva i vernog naroda.